Een paradijselijk project

Rond 21.00 uur in de avond bereik ik in het donker Nkoranza. Mijn oma uit Kumasi belt en vraagt me waar ik ben. Ik zeg dat ik veilig aangekomen ben in Nkoranza. “Eej!”is haar reactie weer.
De komende dagen zal ik daar in het Hand-in-Hand project verblijven: Een door een Nederlandse dokter opgerichte leefgemeenschap waar kinderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking veilig en liefdevol worden verzorgd. Velen van hen zijn door hun familie in de steek gelaten omdat in Ghana een handicap vaak in verband wordt gebracht met 'kwade geesten'.

Ik kom spontaan aan, heb niet gereserveerd, maar er is gelukkig genoeg plaats. Ik tref een grote kring van Nederlanders die gezellig aan het borrelen zijn. Het is hun laatste avond na een paar weken hier geweest te zijn: ze komen elk jaar terug.. Ik ben echter te moe om aan te haken.
Jeannette, de vrouw van de dokter die het heeft opgezet, zegt dat het beter is als ik voortaan niet meer in het donker reis. Het is wel eens voorgekomen dat een busje ’s avonds werd overvallen en de toeristen beroofd van al hun spullen. Er zijn ook wel eens dames aangerand of nog erger.. Daarbij zijn auto-ongelukken aan de orde van de nacht. De wegen zijn slecht en met het gebrek aan straatverlichting kan dit tot nare situaties leiden. Men rijdt zo bovenop een auto die stil staat..

Ik krijg een hutje op het ruim opgezette terrein. Het ziet er erg rustig uit en ik verheug me op een goede nachtrust. Echter wordt ik de volgende ochtend om 5.30 uur wakker van een kind dat naast mijn bed lijkt te staan. Dan blijkt dat mijn hutje een 2 onder 1 kapper blijkt te zijn en de muren erg dun. Dat had ik gisterenavond in het donker niet goed gezien. Gelukkig vertrekt de Finse familie de volgende dag en heb ik de volgende 3 nachten het rijk (en de rust!) voor mij alleen. De 2 geplande nachten werden er namelijk 4, want wat is deze plek heerlijk om te verblijven! Wat een mooi vredig project! Volledig afhankelijk van (Europese) giften trouwens, van de Ghanese regering krijgen ze geen cent.

De Nederlandse dokter vraag ik advies voor zalf voor mijn schimmel. Hij komt even later terug met een tube die hij nog in voorraad had. De nacht die volgt weet ik al dat het werkt: de jeuk is weg! Binnen een dag of 4 is mijn huid ook helemaal herstelt. Eindelijk ben ik dus verlost van alle misere van kwaaltjes en kan ik slapen. En dat doe ik dan ook: de community is de meest rustige plek waar ik tot nu heb geslapen. Ik wordt alleen ’s morgens gewekt door het luide gekraai van een haan, maar om 6.00 uur sta ik ook graag en vol energie op (ik ga net als de kinderen ook rond 20.30 uur naar bed) om er voor de kinderen te zijn. Ik leef hier helemaal op!
Elke dag ochtend beginnen ze de dag met een morningwalk, wat betekent dat ze een uurtje over het terrein lopen of aan andere beweging doen. Het is mooi om te zien hoe de Nederlandse dokter met zijn vrouw hand in hand met de kinderen rondlopen. Letterlijk: hand in hand project. Daarna volgt het ontbijt, doen ze activiteiten of werk (ze weven mooie stoffen, maken sieraden en dit verkopen ze weer in de winkel op het terrein), doen ze een middagdutje, gaan ze zwemmen (ze hebben een heus zwembad op het terrein) wat gelijk hun douche is, daarna pyama’s aan, eten en naar de “Tv-room” wat mijn favoriete moment van de dag is. Ik word elke avond bedolven onder de kids: zo graag willen ze allemaal op mijn schoot zitten en eisen ze mijn aandacht! Ik zit aan het eind van de avond onder het speeksel, neem en douche en rol voldaan in mijn bed.
Even heb ik met de gedachte geflirt om hier mijn vrijwilligerswerk te doen, maar helaas blijkt dat niet mogelijk: het kan pas vanaf 3 maanden en die heb ik niet meer..

In een boek in het restaurant lees ik de ongelofelijk aangrijpende levensgeschiedenissen van de kinderen. Sommigen zijn mishandeld en zitten onder de littekens, anderen zwierven op straat, een aantal zijn zelfs in een plastic zak voor dood achtergelaten en bij eentje is zelfs zijn geslachtsdeel afgesneden..
Ik ben diep geraakt door deze verhalen en tegelijkertijd door de levensvreugde en warmte van deze kinderen: de meesten maken een enorme ontwikkeling hier. Sommigen willen me letterlijk niet meer loslaten.. ze herkennen me al na een dag en komen ‘s morgens naar me toe gerend voor een knuffel.

Ik heb een enorm respect voor de “caregivers”: de (Ghanese) begeleiders die individueel bijna 24/7 zorg dragen voor 2 a 3 kinderen. Ze slapen met hen op 1 kamer om ze dag en nacht zorg te bieden. Het zijn jonge mensen die dit doen voordat ze trouwen en zelf kinderen krijgen.
Het zijn een soort vrijwilligers: ze krijgen naast kost en inwoning en uiteraard gratis medische zorg door de aanwezige arts een mini-salarisje om af en toe wat leuks te kunnen doen. Maar voor Ghanezen zijn dit zeer goede arbeidsomstandigheden. Ze zijn dagelijks in de avond voor 3 uur vrij van werk. De kinderen krijgen dus ontzettend goede zorg met veel aandacht. Ik geloof dat de kinderen hier gelukkiger zijn dan de kinderen van dezelfde doelgroep in Nederland..

Op zaterdagavond voer ik mijn clownsact op voor de kinderen. Ik denk dat dit het hoogtepunt is van 12 jaar clownen. De kinderen zijn uitzinnig van enthousiasme, alleen al bij mijn binnenkomst. Ik beperk mijn act tot 15 min. want ze zijn gewoonweg hysterisch. Wat een geweldig publiek om voor te spelen: dit zal me nog lang nablijven.. Na afloop maak ik voor elk kind (het zijn er 91) een ballonfiguur. Ik ben daar ruim 1,5 uur mee bezig maar man wat doe ik dit graag voor ze! De dankbaarheid die ze tonen (soms alleen met de ogen omdat ze niet kunnen praten) is zo groot. Sommigen zag ik de hele volgende dag met hun ballon rondlopen.
De volgende dag tijdens het tv-moment komt er een jongetje naar me toe die graag wil weten hoe ik gisterenavond nou die goocheltrucs deed. Ik leer het hem en even later treedt hij (incl. met mijn clownsneus op) voor de kinderen op. Super trots is hij!

Op maandagochtend bezoek ik de speciale school van de kinderen die naast het terrein is gelegen. Het Nederlandse echtpaar bemoeit zich hier niet mee, het wordt door anderen (leraren) gerund. Het is direct te merken dat het hier anders (en typisch Afrikaans) aan toe gaat: ik tref de kinderen aan voor de tv en in een ander lokaal zitten de kinderen enkel in de banken te hangen terwijl de leraar administratie doet en de onderwijsassistente in de klas haar ontbijt zit te verorberen. Bij navraag blijkt dat de leraren alles moeten verantwoorden en er veel schriftelijke poespas is. De Afrikaanse mentaliteit is dit te doen tijdens je aanwezigheid op school (wanneer je dus betaald wordt) en wordt het werk dus niet zoals in Nederland mee naar huis genomen.

Om niet steeds in het restaurant te hoeven eten waar het wat duurder is (als je het vergelijkt met het eten op straat) loop ik dagelijks even naar het dorp. Omdat mijn haar toe is aan een knipbeurt met mijn droge punten stap ik een willekeurige barbershop binnen: een primitief stalletje met foto’s van kapsels. Meer is het niet. Het kost 1,25 euro. Ik ga zitten en geef me over aan haar “professie”. Ze maakt mijn haar niet nat, pakt een soort kinderschaartje, pakt nonchalant steeds een pluk haar en knipt het recht af. Professinoeel gaat het er dus niet aan toe. Nou ja, de punten zijn er af, mijn kapper mag het over 2 maanden in Nederland opknappen.. Ik ga hier niet meer naar de kapper!

Met een gemengd gevoel neem ik afscheid van de kinderen. Want wat had ik graag meer tijd met hen doorgebracht. Terwijl het ook wel veel aan mijn oude werk doet denken.. Maar ik moet door.. ik ben nog lang niet rond. Het noorden wacht..